Programmatoelichting 2023

Programma Edward Elgar – Introduction and Allegro op. 47
Hans Abrahamsen – 10 Preludes (version for string orchestra) (Nederlandse première!)
Erkki-Sven Tüür – Lighthouse
Kurt Atterberg – Sinfonia for String Orchestra op.53

De titel van het programma, Licht in de verte, is ingegeven door Lighthouse van Erkki-Sven Tüür. Het staat ook voor andere elementen die een gemeenschappelijke factor zijn in dit programma: De weidsheid van de noordelijke natuur waarin het licht zo’n belangrijke rol speelt. Twee relatief behoudende en twee vooruitstrevende componisten, die elkaar toch vinden in hun zoeken naar de maximale klankkleur mogelijkheden van het strijkorkest en een reflectie van de diversiteit van de natuur van hun land in hun muziek.

Edward Elgars (1857-1934) Introduction and Allegro is in de eerste plaats gekozen vanuit de wens te kunnen samenwerken met het Matangi Quartet, dat in dit stuk de rol van solo-strijkkwartet vervult. Voor het jubileumjaar van het NSG vinden we het zeer inspirerend om samen te werken met vier topstrijkers, zodat alle deelnemers van het NSG geïnspireerd en ‘meegenomen’ kunnen worden door een professioneel musicus die hetzelfde instrument bespeelt. Het werk is, ambitieus en omvangrijk voor een eendelig werk, afkomstig uit één van Elgars meest vruchtbare periodes. Het stelt hoge eisen aan de uitvoerenden en maakt optimaal gebruik van de mogelijkheden die de contrastwerking tussen solo-kwartet en strijkorkest biedt.

De muziek van Hans Abrahamsen (geboren in 1952) staat momenteel sterk in de belangstelling sinds zijn Let me tell you en zijn opera The Snow Queen de wereld hebben veroverd. Daarmee neemt hij nu terecht de plaats in van één van de meest prominente componisten van zijn generatie. Zijn 10 Preludes, oorspronkelijk geschreven voor strijkkwartet in 1973 en komen echter uit dezelfde duistere quasi-naïeve sprookjeswereld, zijn tegelijk wonderlijk simpel en avant-gardistisch. Dit werk was niet eerder live in Nederland te horen. Het NSG voelt zich zeer vereerd met de uitvoering van de Nederlandse première van dit stuk!

Erkki-Sven Tüür (geboren in 1959) is een Estlandse componist met een achtergrond als klassiek slagwerker, maar ook als oprichter van de progressieve rockband In Spe. In zijn werk zijn elementen te vinden uit het minimalisme en de oude polyfonie, maar ook microtonale elementen. Kenmerkend is een soort elementaire fysieke energie die hij wil aanspreken zowel bij de musici als bij de luisteraar. In zijn streven naar een sterk organische samenhang tussen ogenschijnlijk zeer verschillende muzikale elementen is hij verwant aan Sibelius. Al deze elementen zijn sterk aanwezig in zijn Lighthouse uit 1997.In Kurt Atterbergs (1887-1874) Sinfonia for strings zie je een luxueuze, romantische, doorwrochte compositie, ideaal gebruik makend van de mogelijkheden tot ‘zingen’ van het strijkorkest en beslist een zeer eigenzinnig ‘Scandinavisch helder’ harmonisch palet. Met name het langzame deel is een juweeltje in opbouw en klankmagie.

Tekst door: Jeppe Moulijn